KALIP VE KALIPÇILIK
Kalıp ;Parçaların istenilen ölçü tamlığı sınırları içerisinde ve en kısa zamanda üreten, malzeme sarfiyatı ve insan gücünün asgari düzeyde tutulmasına yardımcı olan ve takım tezgahları ile çalışabilen aygıta kalıp denir. Bu aygıtın yapımını hazırlayan, gerçekleştiren ve çalıştırabilen kişiye de kalıpçı denir.
Seri üretimi gerçekleştirilecek herhangi bir kalıbın tasarımına, yapımına ve çalıştırılmasına olanak sağlayan, uygulamalı eğitim ve öğretim yöntemlerini bir bütün olarak kabul eden meslek dalına kalıpçılık mesleği denir.
Metal Enjeksiyon Kaliplari
Metal enjeksiyon, eski dilde pres döküm denilen işlemdir. Ergime sıcaklığına kadar ısıtılan metallerin özel makinelerla basınç uygulanarak önceden hazırlanmış kalıpların içine enjekte işlemidir. Alüminyum, zamak (çinko ve alüminyum alaşımı), pirinç, magnezyum ve kurşun, metal enjeksiyonda en çok kullanılan metaller ve alaşımlardır. Bu baskıyı yapan makinelere metal enjeksiyon makinesi denir.
Temel olarak soğuk kamara ve sıcak kamara metal enjeksiyon makinesi olmak üzere, değişik tipleri (hidrolik, pnömatik, servo, hibrid, vakum) mevcuttur. Soğuk kamaralı makineler genellikle alüminyum ve pirinç dökümü yaparken sıcak kamaralı makinelar zamak döküm yapar. Sıcak kamaralı makineler soğuk kamaralı makinelere göre çok daha seri çalışırlar, ancak sadece zamak, magnezyum ve kurşun gibi erime noktası nispeten düşük metal ve alaşımları basabilirler.
Metal enjeksiyon (basınçlı döküm), düşük sıcaklıkta ergime ve metal kalıplar içerisinde kalıplanabilme özelliği olup da demir ve çelik olmayan metal ve metal alaşımlarının yüksek basınç altında biçimlendirilmesine metal enjeksiyon (basınçlı döküm) denilmektedir.
Trim Kalıpları:
Kesme Kalıpları;Levha halindeki yarı mamulün bir hat boyunca birbirinden ayrılmasına kesme; bu işlemi yerine getiren aparatlara ise kesme kalıpları denir.
PROTOTİP ÜRÜN İMALATI:
Prototip;Bir nesnenin ya da bir işlemin yapımında kılavuzluk eden ve aslının niteliklerimi değişik bir ölçü içinde taşıyan nesne ya da işlem birimidir.
Prototipleme ; prototip geliştirme için kullanılan kavramdır.
Seri üretime geçmeden önce teorik olarak tasarlanmış üretilecek olan malzeme ya da nesnenin ekonomik, kalite, sağlamlık, estetik gibi ögelere göre en iyi performansının elde edilmesi için kullanılır.Ürüne ait modelinin çıkarılarak, üzerinde çalışarak, yapılması devamında yapılan prototipe bağlı kalınarak üretime geçilmesini sağlayan ürünün tüm özelliklerini barındıran surettir.
Ürün; İnsan ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik üretilen, maddi olan (mal) ve maddi olmayan (hizmet) üretilmiş unsurların genel adıdır.
Bir çok sektör, bir parçanın geliştirilmesi sırasında, üretime geçmeden önce, parçanın prototipine gereksinim duyabilir.Bu nedenle tasarım tasarım aşamasındaki bir parçanın birden fazla tasarım çalışması yapılabilir ve her tasarımın değişik muayene ve testlere tabii tutulması gerekebilir.Bu nedenle, oluşturulan prototipler üzerinden yapılan bu muayeneve test sonuçlarına göre, parçanın alması istenilen son hali veya mekanik özellikleri belirlenebilir.Böylece, prototip üzerinde karar verilen değişiklikler, parçanın CAD modelinde düzeltilerek istenirse tekrar prototip’i üretilir yada son hali ile üretime alınabilir.
Ürünün, en kısa zamanda ve doğru bir şekilde piyasaya çıkarmayı mümkün kılarak, yanlış yatırımlar yapılmasını engeller.Tasarım hatalarının kısa zamanda tespit edilmesini sağlar.Üründeki eksik özellikler daha kolay tespit edilebilir.
Ürün (ekonomi), İnsan ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik üretilen, maddi olan (mal) ve maddi olmayan (hizmet) üretilmiş unsurların genel adı.
Ürün;Ekonomide belirli bir malzeme ve insan hizmeti vererek meydana getirilen kullanılabilir yarı işlenmiş veya tamamlanmış maddedir. Ürün, yetiştirilen, yapılan ve bir yerden diğer bir yere taşınan şekillendirilmiş ticari eşyadır. Zirai, teknik üretim işlemi sonunda elde edilen bir ürün ayrıca pazarlanmak, kullanılmak üzere ticari gayelerle nakledilir. İnsan gücünün bir hizmet olarak belirli işlerde kullanılması da ürün olarak kabul edilebilir. Meclislerin çıkardığı kanunlar, insanların hizmetine sunulan bir nevi üründür. Ürün bir çalışmanın neticesidir.
Yeni ürün bir sistemdir.Ürün geliştirme genellikle pazar taleplerinin başlattığı bir süreç olarak izlenir.Mevcut ürünlerde yapılan yenilikler ve müşteri beklentilerine, rakip ürünlerin özelliklerine göre iyileştirmeler artan oranda uygulanmaya başlamıştır.Pazara sürülen ürünlerin çoğunluğu mevcut ürünlere ilişkin iyileştirmelerdir.İyileştirme ürünlerin modasının geçmesinin,ürün yaşam döngüsünün kısalmasının önüne geçmektedir. Her yeni ürün buluş niteliği taşımayabilir, önemli olan şirket ve müşteriler için yeni bir fayda sağlamasıdır.İyi ürün konsepti en çok faydayı veren değildir,birden çok faydayı anlatmak ve anlamak zordur.Fark yaratan faydaya odaklanmak daha etkilidir.
Firmanın ürününün özelliklerini, kendine özgü karakteristiklerini belirleme sürecidir.Sanayi ürünleri tasarımı veya sanayî tasarım seri üretim için tüketici ihtiyaç ve sorunlarna yönelik, estetik, yaratıcılık, teknik avantaj, işlevsellik, ergonomi, malzeme bilgisi, pazarlanabilirlik, üretim yöntemleri, ve olanakları gibi çeşitli kriterleri gözeterek, yeni ve güncel ürünler tasarlamaktır.
Türk Patent Enstitüsü tarafından “Bir ürünün tümünün veya bir parçasının veya ürün üzerindeki bir süslemenin; çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.
Bir ürünün tasarımı; o ürünün ne olursa olsun tüketicilere satılacak olması anlamına gelir. Yeni şeyleri ya da önceden kullandığımız şeylerin yeni sürümlerini nasıl aldığımızla alakalıdır. Ürün tasarım geniş bir kavramdır. Kullanıcı baz alınır.Gerek şirketler gerekse bireyler çok değişik bir ürün tasarlayabilir, ancak nasıl üreteceğini bilmezse, bu ilelebet tasarım olarak kalır.
Ürün tasarımı; ürünün görünüm, yapılacağı malzeme, boyut,tolerans, performans,standartları gibi özelliklerini belirleme sürecidir.
Ürün Tasarım Basamakları;
a.Fikir Geliştirme
b.Seçme-değerleme
c.Ön Tasarım ve Test
d.Son Tasarım
Ürün Tasarımın Firmaya Kattığı Değerler;
İşletme stratejisine uygun olmalı,yöneticiler tarafından desteklemelidir.
Strateji, işletmeyi, müşterileri, rakipleri tanımlama olaanağı verir.
Firmanın işletme stratejisi tarafından belirlenen müşteri kitlesinin ihtiyaçlarına uygun olmalıdır.
Firmanın müşteri tabanını oluşturmasını etkileyen faktördür.
DFA:Design For Assembly:Montaj için Tasarım;Ürünleri tasarlanırken daha sonra kolay monte edilebilecek ve maliyetini minimum kılacak şekilde tasarlanmalıdır.Monte edilecek parça sayısı minimum olmalıdır.Montaj yöntemi ve montaj sırasınının kesinlikle belirlenmeli ve karmaşık montajlı olmamalıdır.
DFM:Design For Manufacturing:İmalat İçin Tasarım; Ürün tasarlanırken imalatın ne derecede kolay ya da zor olduğunu belirlemek gerekir.Üretimin maliyetini düşürmek amaçlanır.Aksi halde üretimi zor, yüksek maliyetli bir tasarıma sahip olunur.Rekabet edilemez.Hiç bir zaman kaliteden taviz verilmemelidir.Tasarım basit ve standartlaştırılması kolay olmalıdır.Üretim için mümkün olduğunca özel aparat,fikstür ekipmanları kullanmaktan kaçınılmalıdır.Mümkünse standart aparat,fikstür ekipmanları kullanılmalıdır.
